Emeklilikte Yaşa Takılanlara (EYT) emeklilik hakkı getiren yasa teklifinin TBMM Plan ve Bütçe Kurulundaki görüşmeleri sert tartışmalarla başladı.
Milletvekillerinin yanı sıra sivil toplum kuruluşlarının da ağır ilgi gösterdiği EYT düzenlemesinin görüşüldüğü salonda boş sandalye kalmadı.
Görüşmeler öncesinde kurul salonunda döviz açarak yansılarını lisana getiren muhalefet milletvekilleri Bağ-Kurlularla çırak ve stajyerlerin mağduriyetinin devam ettiğini söylediler.
Düzenlemeyi komiteye sunan AKP Küme Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, düzenlemenin bütçeye maliyetinin 194.4 milyar lira olacağını açıkladı.
Ancak Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin bir gün evvel 255 milyar liralık maliyet hesaplaması başları karıştırdı.
Bu yıl 2.2 milyon kişinin emeklilik hakkına kavuşacağı, bunlardan 1.7 milyonunun çalışmaya devam edeceği, 550 binin ise emekliye ayrılıp iş hayatından uzaklaşacağı kestirim ediliyor.
Fotoğraf: Zekeriya ALBAYRAK / SÖZCÜ
‘EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIĞI 8 BİN 500 TL OLSUN’
Görüşmeler öncesi açtıkları dövizlerle EYT’nin eksik kalan kısımlarını eleştiren muhalefet milletvekilleri bilhassa Bağ-Kurlularla çırak ve stajyerlerin mağduriyetine dikkat çekerlerken en düşük emekli aylığının da 8 bin 500 TL’ye çıkarılmasını talep ettiler.
Açılan dövizlerde şu bildiriler verildi:
Fotoğraf: Zekeriya ALBAYRAK / SÖZCÜ
“Bağ-kur Yunanistan’ın sosyal güvenlik kurumu mu?, “8 Eylül 199 sonrası için kademeli geçiş düzenlensin” “Stajyer diyor ki; Avrupa’da staj yapsaydım sayacaktınız! Bu ayrımcılık niçin?”, “Esnafın 2000 yılı öncesi tescil mağduriyeti giderilsin”, “En düşük emekli aylığı 8 bin 500 TL olsun”, “Staj ve çıraklık SGK başlangıç sayılsın”, “Emeklilikte prime takılanlar olmasın”, “Aynı yaş ve birebir prim günü: SGK girişi 8 Eylül 1999 Emeklilik: 2024; SGK girişi 9 Eylül 1999 Emeklilik: 2041” “Aylık bağlama oranı ertelensin”, “Sadece EYT’ye değil zelzeleye de takıldık diyen sesi duyun!”
ETKİ TAHLİLİ: 194,4 MİLYAR TL
Komisyona sunulan EYT’nin tesir tahliline nazaran yasa çıktığında bu yıl 2.2 milyon kişinin emekli olması bekleniyor.
Hemen emekli olabilecek 2.2 milyon kişinin 1.7 milyonu emekçi, 89 bini esnaf ve çiftçi, 496 binini de kamu çalışanlarından oluşuyor.
Bununla birlikte, ilerleyen yıllarda 3.5 milyon emekçi, 619 bin esnaf ve çiftçi, 669 bin memur yasa kapsamında emekli olabilecek.
Sigortalıların yüzde 25’inin emekli olacağı ve yerlerine yeni işçi alınacağı varsayımı ile hazırlanan tesir tahliline nazaran, Mart 2023 devrinde emekli aylığı, 1.100 liralık bayram ikramiyesi ve 4/b prim kaybının SGK’ya maliyeti 144.7 milyar lira olacak. 49.7 milyar lira da kamu işçisi üzerinden bütçeye yük gelecek.
Böylece bu yılın 10 aylık periyodunda toplam maliyet 194.4 milyar lira olacak. Sisteme hiç kimsenin girmemesi halinde, yani emekli olanların yerine yeni çalışanların girmemesi durumunda ek 45.5 milyar lira daha ek yük gelebilecek.
Rakamlarla EYT:
Mart 2023’te emekli olacak kişi sayısı: 2 milyon 200 bin kişi
Toplamda emekli olacak kişi sayısı: 4 milyon 800 bin kişi
Mart-Aralık 2023’te bütçeye toplam yükü: 194.4 milyar TL
Mart 2023’te emeklilik hakkı kazanacak kişi sayısı:
* SGK’li: 1.7 milyon
* Bağ-Kur’lu: 89 bin
* Emekli Sandığı: 496
* Emekli olup çalışacak kişi sayısı: 1 milyon 700 bin
* Emekliye ayrılıp istihdamdan çıkacak kişi sayısı: 550
* Emekliliği hak edecek 2.2 milyon kişinin ortalama yaşı: 48.5, emekliliğe kalan ortalama müddeti: 6.3 yıl