Vatandaş maaşını harcamadan biriktirse bile konut almaya yetmiyor
Son 3 yılda fahiş oranda artan konut fiyatları karşısında taban fiyatta büyük erime yaşanırken, vatandaş, konut sahibi olabilmek için bir kuruş bile harcamadan 30 yıllık maaşını biriktirmek zorunda. Minimum fiyat ile konut ünite fiyatları ortasındaki karşılaştırma son 4 yılda maaşların nasıl eridiğini ortaya koydu. Datalara nazaran, 2019’da minimum fiyatlı, maaşına hiç dokunmadan 100 metrekare konutu 12 yılda alabilecek durumdayken, 2022’de bu müddet tam 30 yıla çıktı.Konut ünite fiyatları ile yıllık taban fiyat üzerinden değerlendirmede bulunan CHP Genel Lider Yardımcısı Veli Ağbaba, 2019 yıl sonu prestijiyle 8.27 metrekare konuta denk düşen taban fiyatın 2022 Kasım ayı prestijiyle 3.44 metrekareye düştüğünü kaydetti.
KANEPE KADAR YER ALABİLİYOR
Ağbaba, “Yıllık minimum fiyatın alım gücü yalnızca bir konutun bir kanepe sığabilecek kadarına denk düşmektedir. Bir minimum fiyatlı yemese, içmese, aylığına hiç dokunmasa 2019 yılında 100 metrekare bir meskeni 12 yıl çalışarak alacakken, 2022 yılında bu 30 yıla çıktı” değerlendirmesini yaptı. Öteki taraftan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ‘Konut Fiyat Endeksi’ bilgilerine nazaran ise 2019 yıl sonunda 2.931 TL olan konut metrekare ünite fiyatı 2022 Kasım ayında 16.984 TL’ye yükseldi. 2019-2022 yılları ortasında konutların ünite metrekare fiyatı yüzde 479 oranında artmış oldu. 2019 yılında net taban fiyat 2.020 TL ve yıllık taban fiyat 24 bin 240 TL’ye denk geliyordu. Bu durumda 2019 yılında yıllık minimum fiyat 8.27 metrekare meskene denk geliyordu. 2019’da 100 metrekare bir konut için bir taban fiyatlı aylığının bir kuruşunu dahi harcamadan 12 yılda mesken sahibi olabilecekken, 2020 yılında bu 14 yıla, 2021 yılında 18 yıla, 2022 yılında ise 30 yıla çıkmış oldu.
Metrekaresi 16.984 TL
Türkiye hem orta gelirli aileler hem de taban ücretliler için barınmanın neredeyse imkânsız hale geldiği ülke pozisyonuna dönüştü. TCMB 2022 Kasım ayı konut fiyat endeksi datalarına nazaran Türkiye genelinde konutların ünite metrekare fiyatı 16.984 TL olarak hesaplandı. 2022 yılında net minimum fiyat evvel 4.253 TL daha sonra ise 5.500 TL olarak belirlendi. Bu durumda 2022 yılında yıllık net taban fiyat 58 bin 518 TL’ye denk geldi. Endeks üzerinden yapılan hesaplamaya nazaran, 2022 yılında yıllık net taban fiyat 3.44 metrekare konuta denk gelmiş oldu.