Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sedat Üstündağ, diyaliz tedavisi ya da nakil olmazsa hayatını kaybetme riski bulunan hasta sayısının Türkiye’de her geçen gün arttığını tabir etti.
Böbrek yetersizliğinin dünya genelinde en çok artan ülkelerden birinin Türkiye olduğuna dikkat çeken Üstündağ, “1990’lı yılların sonunda Türkiye’de son devir böbrek hastası, yani diyaliz yahut nakil olmazsa yaşamayacak durumda olan hastaların sayısı 1 milyonda yaklaşık 300-350 kişiydi. Günümüzde son rakamalar 1 milyonda 1000 civarında. 20 yıllık periyotta Türkiye’de son devir böbrek hastalığı, nakil ve diyaliz olmazsa ömrünü sürdüremeyecek hastaların oranı 3 kat artmış oldu” dedi.
Üstündağ, böbrek hastalığının mevte yol açma konusunda pek çok kanser cinsinden daha ağır sonuçlar doğurduğunu, böbrek yetersizliğinin birçok sebebinin bulunduğunu belirtti.
Yaşam kalitesini bozan kıymetli hastalıklar için risk faktörü olan obezitenin böbrek hastalığının gelişiminde kıymetli bir etken olduğuna değinen Üstündağ, “Kilo fazlalığı tek başına böbreği bozucu bir faktördür. Hareketsiz hayatın artışı ve işlenmiş hazır besinlerle beslenmenin artışı obeziteyi beraberinde getiriyor” diye konuştu.
“AĞRI KESİCİLER BÖBREĞİ OLUMSUZ ETKİLİYOR”
Prof. Dr. Üstündağ, ağrı kesicilerin birçoğunun da böbreği olumsuz etkilediğini, bayanların daha sık ağrı kesici kullandığına dikkat çekti.
Ağrı kesicilerin bilinçsiz ve denetimsiz formda tüketildiğini ve durumun hastalarda böbrek yetersizliğinin gelişmesine neden olduğunu aktaran Üstündağ, şunları kaydetti:
“Ağrı kesicilerin pek birden fazla böbreğe dokunuyor. Ağrı kesicilerin fazla kullanılması böbrek yapısını bozuyor. Bir insan hayatı boyunca bir kilogram ağrı kesici tüketirse onun böbrekleri kesinlikle aşikâr bir derecede bozulur. Şayet 2-3 kilogram ağrı kesici ilaç tüketirse, bu hastalarda son devir böbrek hastalığı görmek mümkün olur. Bu hastalar yaşama tutunmak için nakil yahut diyaliz tedavisi görmek zorunda kalır. Ortalama bir ağrı kesicinin yarım gram olduğunu düşünürsek, günde bir tane kullanıldığında yılda yaklaşık 200 gram kullanılmış oluyor. Kullanmaya devam edildiğinde 5 sene sonra kesinlikle böbreğinizi bozmuş oluyorsunuz. Bizim ülkemizde komşu tavsiyesiyle, arkadaş teklifiyle ağrı kesici kullanımları böbrek hastalığının çok kıymetli nedeni. Örneğin bir hastanın hipertansiyon nedeniyle enseden başlayıp omuzlara yayılan ağrısı var, bu hastalık tedavi edileceğine ağrı kesici kullanılırsa böbrekler ziyan görüyor. Kemik ağrıları olan bir kişi bu hastalığı tedavi etmek yerine ağrı kesici kullanırsa, var olan hastalığın üzerine yeni bir hastalık eklemiş oluyor.”
Üstündağ, böbrek nefronlarının gelişiminin anne karnında tamamlandığını, doğumdan sonra böbreklerde yeni bir nefron üremediğini, anne ve çocuk açısından hayati tehlike olmadığı halde vaktinden erken yapılan sezaryen doğumların, bebeklerin böbrek gelişimini etkilediğini, bu durumun ileriki yaşlarda böbrek yetersizliğine neden olabildiğini de kelamlarına ekledi.